Rusztowania to obowiązkowy element większości inwestycji budowlanych. Od ich wytrzymałej konstrukcji oraz starannego wykonania zależy w dużej mierze efektywność, wydajność i bezpieczeństwo prac na budowie. Kto zajmuje się ich montażem i demontażem? Wyjaśniamy.
Montaż rusztowania przez specjalistę
Zgodnie z przepisami prawa montaż i demontaż rusztowania mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające niezbędne uprawnienia. Wytyczne dotyczące tego zagadnienia zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 20.09.2001 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych. Zgodnie z nim osoby stawiające rusztowania powinny posiadać stosowne uprawnienia dla montażystów. Aby je zdobyć, konieczne jest ukończenie specjalnego szkolenia, a następnie uzyskanie pozytywnego wyniku na sprawdzianie przeprowadzonym przez komisję powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie. Przepisy prawa stanowią, że osoba, która zdała egzamin, otrzymuje stosowne świadectwo oraz wpis do książki operatora.
Mogłoby się wydawać, że montaż i demontaż konstrukcji to prosta praca, którą mogą wykonywać zwykli pracownicy budowlani. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wedle prawa stawianie rusztowań oraz ich demontaż to zadanie, które mogą realizować jedynie wykwalifikowane osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Tylko wtedy można mieć pewność, że zostanie ono przeprowadzone w pełni bezpieczny, profesjonalny i legalny sposób.
Pomocnik montera, czyli osoba, która podaje mu elementy konstrukcji, ale nie wchodzi na nią, również musi posiadać niezbędne uprawnienia. Aby mógł on pracować w tym zawodzie, musi odbyć instruktaż stanowiskowy w zakresie BHP. Obowiązkowo powinien też posiadać aktualne zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na tym stanowisku.
Stawianie rusztowań zgodnie z zasadami BHP
Stawianie konstrukcji musi być zatem wykonywane wyłącznie przez uprawnione do tego osoby. Wiedzą one nie tylko jak przeprowadzić prawidłowo montaż, a później demontaż, ale też jak odpowiednio chronić siebie i innych podczas tego zadania. Zarówno monter, jak i jego pomocnik powinni stosować w trakcie pracy niezbędne środki ochrony indywidualnej, takie jak rękawice ochronne i hełm ochronny. Osoby wykonujące demontaż i montaż rusztowania muszą ponadto obowiązkowo stosować urządzenia zabezpieczające je przed upadkiem z wysokości, takie jak szelki bezpieczeństwa mocowane do już zamontowanych stałych elementów konstrukcji. Stosowanie niezbędnych sprzętów, akcesoriów i środków ochronnych również jest ściśle określone we wskazanych wcześniej przepisach.
Stawianiem konstrukcji na budowie mogą zajmować się pracownicy z niezbędnymi uprawnieniami, wypoczęci, trzeźwi, ubrani w odpowiednią odzież roboczą i sprzęt bezpieczeństwa. Przed rozpoczęciem prac powinni zapoznać się z wytycznymi kierownika budowy oraz dokumentacją techniczną. Przed montażem każdy element konstrukcyjny musi też zostać sprawdzony pod kątem ewentualnych uszkodzeń. Żadne części drewniane nie mogą być popękane ani przegniłe, a metalowe – skorodowane czy pogięte.
Wyznaczony teren tworzenia konstrukcji powinien zostać odpowiednio oznakowany. Do tego celu wykorzystuje się tablice ostrzegawcze „Uwaga! Prace na wysokości”. Podłoże, na którym odbędą się prace, musi również zostać odpowiednio przygotowane przez wyrównanie i usunięcie wszelkich zbędnych elementów. Konieczne jest ponadto zapewnienie sprawnego odpływu wód opadowych. Wszystkie przejścia blisko stawianego rusztowania albo pod nim muszą być dobrze zabezpieczone za pomocą daszków ochronnych.
Stawianie konstrukcji powinno zawsze przebiegać zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową albo sporządzonym projektem. Warianty stalowe należy uziemić i zastosować odpowiednią ochronę przed wyładowaniami atmosferycznymi. Przed samym rozpoczęciem użytkowania rusztowania przez ekipę kierownik budowy bądź inna uprawniona osoba musi przeprowadzić jego odbiór techniczny.