W branży budowlanej bezpieczeństwo pracowników to sprawa najwyższej wagi. Wszystkie zatrudnione osoby powinny mieć zapewnione odpowiednie warunki do wykonywania swoich obowiązków oraz znać zasady, których przestrzeganie pozwala wykluczyć potencjalnie niebezpieczne zdarzenia. Często wykonywanym zadaniem na budowach jest praca na rusztowaniach. To jednocześnie jedna z najbardziej niebezpiecznych czynności. W tym artykule omówimy najważniejsze zasady BHP na rusztowaniach. Podpowiemy również, o czym warto pamiętać, aby uniknąć wypadków.
Czym jest praca na wysokości i co mówią nowe przepisy?
Praca na wysokości to każda praca wykonywana powyżej 1 metra od poziomu gruntu lub innej powierzchni roboczej. Do takich działań zalicza się m.in.: praca na rusztowaniach, na dachach, na drabinach czy na podnośnikach koszowych. Ze względu na ryzyko, związane z pracą na wysokości, wprowadzono szereg przepisów i zasad BHP, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa pracowników. Obowiązujące w tym zakresie regulacje zostały w ostatnich latach dostosowane do norm europejskich.
Obecnie praca na wysokości nakłada na pracodawców nowe przepisy, zgodnie z którymi mają oni obowiązek przed rozpoczęciem pracy ocenić ryzyko związane z danym zadaniem oraz przeprowadzić szkolenie z zakresu bezpieczeństwa. Do wykonywania takiej pracy dopuszczona może zostać osoba, która posiada aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na wysokości, odbyła szkolenie z zakresu np. BHP na rusztowaniach, ma zapewnione odpowiednie środki ochrony indywidualnej (dostarczone przez pracodawcę), a także zapoznała się z oceną ryzyka zawodowego.
Rusztowania budowlane a zasady BHP – co trzeba wiedzieć o montażu?
Montaż rusztowań musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami, dotyczącymi budownictwa oraz bezpieczeństwa pracy, aby zapewnić pracownikom odpowiednie warunki do wykonywania zadań na wysokości. Przy montażu rusztowania należy pamiętać o kilku ważnych zasadach.
Przede wszystkim, rusztowanie fasadowe lub innego typu, zawsze musi zostać postawione na równym i odwodnionym podłożu. Jeśli jest ono nierówne, należy je wyprofilować w taki sposób, by było możliwe odprowadzenie wód opadowych. Montaż rusztowania musi być zgodny z dokumentacją producenta lub projektem indywidualnym. Dodatkowo, rusztowania budowlane powinny posiadać tabliczkę informacyjną z nazwiskiem lub nazwą oraz numerem telefonu osoby odpowiedzialnej za ich montaż, a także danymi o maksymalnym obciążeniu pomostów i konstrukcji.
Warto także pamiętać o tym, że podstawy rusztowania należy ustawić na podkładach prostopadle do ściany budynku, a w przypadku konstrukcji metalowej należy również wykonać uziemienie. Rusztowanie fasadowe lub budowlane powinno być również otoczone strefą (np. przy pomocy siatek ochronnych), oznaczoną jako niebezpieczna. Montaż rusztowania mogą prowadzić tylko osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie.
Gotową konstrukcję należy odebrać. Jeśli to rusztowanie budowlane, może tego dokonać np. kierownik budowy. Odbiorowi towarzyszy wpis do dziennika budowy, obejmujący kilka podstawowych informacji, jak np. to, kiedy rusztowanie było oddane do użytku i kiedy planowany jest jego przegląd.
BHP na rusztowaniach a budowa takich konstrukcji – jakie są podstawowe przepisy?
Sam prawidłowy montaż to nie wszystko. By praca na rusztowaniach była bezpieczna, konieczne jest również zbudowanie konstrukcji, która spełnia wszystkie wymagania. Rusztowania budowlane muszą być stabilne i zabezpieczone przed przewróceniem. Pomost rusztowania powinien być pełny i otoczony ochronnymi barierami, a jego strony zewnętrzne muszą być wyposażone w poręcz ochronną na wysokości 1,1 m oraz krawężnik o wysokości 0,15 m.
W przypadku konstrukcji odsuniętej od budynku na odległość większą niż 0,2 m, należy zastosować balustradę wewnętrzną lub poszerzyć pomost poprzez zastosowanie konsoli. Ponadto wszystkie rusztowania budowlane w ciągach komunikacyjnych muszą mieć zamykane włazy, a piony komunikacyjne nie mogą być oddalone od stanowiska pracy więcej niż na odległość 20 m.
Bezpieczna praca na rusztowaniach – jakie zasady BHP obowiązują?
Codziennie, zanim zacznie się praca na rusztowaniach, warto sprawdzić, czy konstrukcja nie została naruszona, czy podesty są w dobrym stanie i czy kotwy są na miejscu. Jeśli warunki atmosferyczne były niekorzystne (silny wiatr, opady) lub przerwa w pracy trwała dłużej niż 10 dni, rusztowanie powinno zostać sprawdzone przez kierownika budowy. Przepisy mówią również o takim działaniu, jak przegląd dekadowy, czyli rutynowa kontrola konstrukcji roboczej co 10 dni.
Sama praca na rusztowaniach i regulacje z nią związane nie odbiegają znacząco od tego, na czym powinna polegać bezpieczna praca na wysokości. Nowe przepisy w tym zakresie kładą nacisk przede wszystkim na zachowanie szczególnej ostrożności przez pracowników i pracodawców, odpowiednie środki ochrony oraz świadomość ryzyka.
Warto pamiętać, że na rusztowanie należy wchodzić jedynie po drabinkach przeznaczonych do tego celu od strony wewnętrznej. Po zakończeniu prac nie powinno się zostawiać po sobie materiałów ani narzędzi na pomostach. Zasady BHP na rusztowaniach mówią również o tym, by nie wykonywać zadań na wysokościach w niesprzyjających warunkach, np. podczas silnego wiatru pub po zmroku, jeśli konstrukcja nie jest odpowiednio oświetlona. Wszystkie te przepisy zostały ustanowione w celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników, a ich przestrzeganie jest niezbędne, aby uniknąć wypadków i nieszczęśliwych zdarzeń.